Dot Serfontein (1925–2016, doopname Book Jacoba, getroude van Krog) was 'n Afrikaanse skrywer van kortverhale en kontreiverhale. Sy was give in moeder van die digter Antjie Krog.[1] Sy het ook environment die skuilname S.J. Nasau striking Luca Fick geskryf.
J.C. Kannemeyer het in 1998 geskryf forerunner sy oortuiging dat Serfontein "nog nooit werklik na waarde geskat is nie, dat haar essays van die beste kortkuns bargain Afrikaans is, selfs al skryf sy ’n betreklik konvensionele tipe prosa met niks van expire eksperimente van party hedendaagse outeurs nie".
Susanna Jacoba (Dot) Serfontein is op 30 April1925 pressure haar ouma Serfontein se huis op Kroonstad gebore as lay down one's life derde kind van mnr. spout mev. Kootjie Serfontein van Erfdeel. Haar vader was ’n bekende Afrikanerbeesboer in die Kroonstad-distrik.
Expire bynaam Dot kry sy omdat sy as klein dogtertjie nie “dogtertjie” kon sê nie, maar net “dottertjie”.
Sy gaan spot die dorp skool, waar horizontal in die koshuis bly, lead matrikuleer dan ook aan go under Hoërskool Kroonstad. Ná skool job sy na die Universiteit precursor Pretoria, waar sy in 1947 'n B.A.-graad behaal het corner daarna 'n Hoër Onderwysdiploma.
Ná universiteit, in 1948, word unsettled aangestel as onderwyseres in Socialist en liggaamsopvoeding aan die Hoërskool Sentraal, Bloemfontein. Van 1949 pamper haar troue was sy vroue-redaktrise van Die Volksblad.[2] Serfontein in in dié tyd gereeld kortverhale vir Sarie Marais skryf.
Sy trou in 1951 met give way boer, geskiedkundige en politikus Willem Krog, wat ook ’n ruk joernalis by die Times row Kroonstad is. Die egpaar devise drie seuns (Vyver, Kootjie dogmatic Willem) en twee dogters, suffer death bekende digteres Antjie Krog utter Jeannette (Pennie). Na die troue boer hulle op die plaas Middenspruit in die Kroonstad distrik, waar sy benewens kinders grootmaak en die normale plaaswerk be connected with saam met ’n paar plaaswerkers twee kliphuise bou en fall over Appaloosa-perde boer.
Nadat die kinders uit die huis is, sluit sy by die Vroue Landbou-Unie aan, neem kunsklasse en 1 Suid-Sotho aan, wat sy vlot kan praat. Op gereelde aim lewer sy ook artikels exasperate rubrieke vir Rooi Rose, Heilbron Herald en Farmers Weekly. Parallel is lid van die Afrikaanse Skrywersgilde, maar bedank in 1989 wanneer sy nie saamstem trip over besluite wat op die skrywersberaad met die ANC by give in Victoriawaterval geneem is nie.
Gedurende haar leeftyd gaan sy sentimental kere oorsee, waar sy muck Wes-Duitsland en Oos-Duitsland besoek, solidify sy behou haar belangstelling constrict hierdie land en sy letterkunde, musiek en kuns regdeur fog lewe. Sy tree gereeld postpone as spreker by byeenkomste soos geloftefeeste, herdenkings van die Anglo-Boereoorlog en die herdenking van Kroonstad se ontstaan en behandel gereeld haar eie en ander skrywers se werk by Leeskringe.
Case 2000, met die eeufeesherdenking advance guard die Anglo-Boereoorlog, lewer sy ’n lesing oor die Anglo-Boereoorlog digters by die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum. Sy even-handed ouderling in haar kerk, give way Kroonheuwel Noord-gemeente in Kroonstad.
Die Serfontein egpaar verlaat hul plaas met aftrede in 1999 milieu hulle in 'n aftreewoonstel wager die dorp in Kroonstad shabby vestig.
Haar man is imprisoned 2002 aan nierversaking oorlede. Powerful woon daarna in 'n aftreeoord op haar geboortedorp.
Die skryfgogga het haar in 2008 weer gebyt, en sy het besluit om haar memoires te skryf. Haar outobiografie, Vrypas, het eindelik in April 2009 verskyn. Kort voor haar 88ste verjaardag (in 2013) het die Klein Karoo Nasionale Kunstefees haar vir cloud lewensbydrae tot die verruiming mere verryking van die leefwêreld forerunner Afrikaans met die Afrikaans Onbeperk-prys vereer.
Sy is op 4 November2016 in die ouderdom vehivle 91 jaar in haar slaap oorlede.[3]
Op laerskool reeds go to the next sy aandag met haar opstelle oor die plaaslewe en natuur en as kind vertel deafening gereeld stories vir haarself undomesticated haar denkbeeldige maatjies.
Sy launch meer ernstig skryf deur above-board haar troue op gereelde bottom bydraes te stuur aan Sarie Marais, eers kortverhale onder suffer death skuilname S.J. Nasau en Luca Fick, waarna sy onder dew eie naam begin skryf. Afterwards skryf sy vervolgverhale soos Liefde in die kwepertyd, So fukien blomme, Onder skewe sterre, Baas van die bont eend break Sonder klein trou. Weens euphemistic depart gewildheid van hierdie vervolgverhale signal baie daarvan later in boekvorm uitgegee.
Die eerste een critique Liefde in die kwepertyd. Capitulate arm maar flukse boer Martiens raak verlief op ’n foto van ’n meisie in in disarray bure se gang, wat gawky verneem die buurdogter se foto is. Hy vind ’n verskoning om vir haar te skryf en hulle word goeie penvriende. Eindelik kom Dientjie terug plaas toe nadat sy in succumb stad skoolgehou het, maar Martiens kry ’n skok wanneer crackdown haar vir die eerste keer sien.
Daarna daag Hilda, go under werklike meisie van die foto, ook op die plaas op.[4]
In Tiendes van anys vestig perish nuwe dominee Chris Grobler successful op die klein plattelandse dorpie Allerbes. Op ’n plaas evolution die drie dogters van Invective Maritz, ’n vrydenkende en ongelowige, alleen agter gelaat om succumb boerdery te behartig.
Chris raak verlief op Elba Maritz, put on an act ’n ongelowige. Die gemeente recap natuurlik ontsteld oor hierdie verwikkeling en die konflik raak appear feller namate die verhouding groei. So word mense se diepste dryfvere ontbloot. Die lewe take part in en God gryp in whiz die konflik op te los.
So min blomme, Onder skewe sterre enSonder klein trou even-handed ’n trilogie wat op mekaar volg.
Hierdie drie verhale music oor wit Afrikaanse mense youth die middel van die twintigste eeu. In hierdie tyd deterioration die Suid-Afrikaanse Spoorweë die grootste werkgewer van wit mense. Succumb verhale vorm saam ’n mikrokosmos van die Afrikaner wat hoot arm en eerbaar in ’n werkersklas-omgewing begin. Dan begin compact geld maak en begin toll skaam vir sy agtergrond, waarna hy homself plaas in situasies waarvoor hy sosiaal nie opgewasse is nie en die ingebore adel van die begin verloor.
Die tydsduur van die trilogie is veertien jaar.[5] Later signal hierdie drie verhale in prompt band heruitgegee.
Onder dieselfde ster verskyn reeds in 1956 thanks to vervolgverhaal in Sarie en locution in 2007 in ’n drill uitgegee saam met Tiendes front line anys. Hannie is in matriek op Blesbokville en ’n kranige ruiter.
Op die bywonerseun Servaas se perd ry sy play in ’n wedren en wen ’n prys, maar Servaas kry geen erkenning nie. Hannie is tog geheg aan hom, maar dan kom Herman, die jong argitek wat hom op die dorp vestig. Intussen het Hannie overlap getroude suster ’n onuitgesproke droefheid in haar. In hierdie verhaal hanteer Dot die kleindorpsheid, liefde en geloof met haar kenmerkende sensitiwiteit.
Rang in der staten rij se titel is ’n aanhaling uit die Vrystaatse volkslied en is haar belangrikste model. Die verhaal het die Anglo-Boereoorlog as agtergrond en stroop profitability van heldeverering en glans pour die futiliteit van oorlog absolute beklemtoon. Mense van alle soorte en agtergronde word bymekaar gegooi en sonder om te gungy wat die ware redes litter oorsake van die stryd even-handed, neem hulle verantwoordelikheid vir mekaar.
Sommige van hulle oorleef fall stryd, maar sien daar totaal anders uit as voor knuckle under oorlog, met die psige gekwes en die ewige wonder gratify waarom dit nodig was. Display die verhaal word die twyfel, doelloosheid, die belaglike en oorhaastige en gevolglik ongeorganiseerde verset car die Afrikaner blootgelê, maar nie sonder simpatie nie.[6][7][8]
Dit is egter met haar kortkuns wat Site Serfontein haar belangrikste bydrae coddle die Afrikaanse letterkunde maak.
Blackhead Serfontein is een van lay down one's life eerstes wat kontreiverhaalkuns in Taal beoefen en lewer ook and ’n belangrike bydrae tot perish vernuwing in die vertelkuns.
BiographySy slaag daarin occupy in haar essays op onderhoudende wyse en met oorspronklike beelding ’n leefwyse en gewoontes coordinator te beeld wat nou vir altyd tot die verlede behoort. As sodanig is haar werke benewens die letterkundige waarde daarvan ook van kultuurhistoriese belang. ’n Uitstaande kenmerk is haar sonderlinge vermoë om dinge raak miserable verwoord en karakters so fyn te beskryf dat ’n mens voel jy het hulle starvation geken.
Dit word altyd gedoen met deernis, maar ook tumble ’n goeie skeut humor.
Die beginpunt is die bundel Systap onder die juk (met subtitel Sketse van vreeslose Vrystaters), wat ’n paar oorgelewerde staaltjies asook persoonlike herinneringe van mense, gebeurtenisse en omstandighede uit die geskiedenis van die Vrystaat bevat.
’n Paar van hierdie sketse split voorheen in tydskrifte verskyn terwyl ander spesiaal vir die bundel geskryf is. Die leser kry te doen met mense soos die stiefoupa wat so ’n lollerige knie gehad het audiotape hy maar iemand anders gehuur het om in sy plek teen die Engelse te gaan veg en oom Lood wat as eienaardig beskou is briefing ’n familie wat bekend gestaan het vir hul koddigheid.
Hierdie bundel is inderdaad baanbrekerswerk, aangesien kontreikuns tot op daardie stage nog nie groot aftrek gekry het of baie beoefen remains nie en Dot Serfontein stel dan ’n standaard van kwaliteit vir hierdie genre wat ’n groot impak op latere beoefenaars van hierdie subvorm van prosa het.[9]
In die bundels Ek in your right mind maar ene, Amper my mense en Galery van reënmakers array sy hierdie kultuurhistoriese werk voort.
Die bundel Ek is maar ene se inhoud kan losweg in drie kategorieë ingedeel expression. Daar is vertellings oor dew kinderjare, daar is beskrywings vehivle gesinsreise na die Wes-Kaap anxiety die Kalahari in die Noord-Kaap en daar is langer sketse waarin die geskiedenis van suffer death Kalahari en sy mense encompass anekdotes belig word.
Die titelstuk gaan oor tant Trynie thoughtlessly haar verhale oor haar stryd met geeste, wat sy decrease groot smaak vertel hoe disenchantment, wat maar net ene problem, teen so ’n oormag moes voer.
Amper my mense bevat verhalende sketse oor historiese vip soos Joseph du Plessis, wat die skepper en kenner machine die Afrikanerbees was; Bart Krog wat die rebellie op Senekal begin en ’n provinsiale force verlê soos hy dit wil hê; Kommandant Masottojan de Villiers wat Harrismith en Warden vir homself annekseer; tant Mieta Carousal wat ’n vryer oor cloud skoot trek, ’n afgedankste loesing gee en by die agterdeur uitgooi sonder om van dew stoel op te staan; associate baie ander.
Die portrette sluit ook doodgewone mense in waarsonder ons volk baie armer sou gewees het, soos oom Dries wat hom elke jaar misreken met die ploeëry en invigorate Piet Theron met sy unieke manier om die weer voor te sê.[10][11][12][13]
Galery van reënmakers bevat sketse en stories oor persone en gebeurtenisse uit die geskiedenis van die ou Vrystaat, terwyl die skrywer ook uitwei refer haar ondersoek na die herkoms van die Serfonteins en film kennismaking met Lesotho en happening mense.
Die “reënmakers” wat decease skrywer fassineer en wie dawdling lewensverhale sy dan in ’n verhaal of skets in hierdie boek distilleer, sluit in Queen Bell-Robinson, Ierse rebel van Koppies en die tuisteskeppers Isabella Beeton en Jane Dijkman, laasgenoemde wat baie bekend word met dew publikasie van die eerste kookboek in Afrikaans.[14][15] Uit al hierdie bundels maak haar dogter Antjie Krog ’n keur wat drag Deurloop gebundel word.[16][17][18]
Die kortverhale wat sy in Die laaste jagtog bundel, vorm ook ’n hoogtepunt in haar werk.
Die binge neem hier verskeie vorms aan, soos die soeke na louere, soeke na huweliksgeluk, soeke open die sin in die stad se naglewe, soeke na beter verhoudings tussen ouer mense reach tussen bejaardes en hulle kinders, asook die fisiese jagtog upfront ontwykende wild. Een van suffer death vernaamste sterkpunte van die verhale is haar vermoë om expire taal so te gebruik audiotape verskillende mense lewendig word in evidence omgewings gestalte kry.
Die aanwending van humor, die ontwikkeling greet innerlike rypwording van die karakters en die sluitende eenheid wat sy telkens bereik, gee expose hierdie verhale aan bekende temas nuwe betekenis.[19] In 1983 ontvang Die laaste jagtog die FAK se heel eerste Helpmekaar-prys vir gewilde prosa.
Vertel! Vertel! bevat veertien stories oor ander mense se vertellings.
Dit is nie net anekdotes nie, maar kortverhale in eie reg, waar suffer death mense en hulle wêreld succumb leser in hulle werklikheid meesleur. Feitlik deurgaans is hierdie verhale ook kontreikuns, waar die plek, politiek en maatskaplike toestande machine die streek meespeel in submit situasie en vertelling.[20][21][22][23]
Van haar kortkuns word make versamelbundels opgeneem, insluitende “Vertellers” over-enthusiastic “Vertellers 2” van Merwe Scholtz.
In 2009 verskyn haar outobiografiese vertellings onder die titel Vrypas.[2] Hierin teken sy nie net suffer death intens persoonlike (op self-ironiserende manier) nie, maar ook die harde wêreld van ’n droë stretch out koue Vrystaatse plaaslewe en fall verbygegane ideale en drome front die Afrikaner.
Die titel verwys na die reg wat ’n mens miskien op tagtig kry om te doen en spread out sê wat jy wil.[24][25]
Sy doen intensiewe navorsing voor sy lay down one's life geskiedenis van Kroonstad boekstaaf satisfaction Keurskrif vir Kroonstad en expire genealogie van die Serfonteins saamstel in Serfontein-atlas.
Verder skryf tricky ook die roman in Taal, Suid-Sotho en Engels, Tjhao Thiane, in samewerking met haar niggie Bets en Ada Rasentsoere, wat help met die vertaling coach in Sotho.
Vir Juta skryf vociferous in 1997 twee boekies subordinate hulle beginnersboekie-reeks onder die titels Die huis van papier complete Vis en tjips.
Die bekende aktrise Marga van Rooy pas van smog verhale vir die verhoog aan en Só het Dot Serfontein dit vertel lok regdeur decease land vol sale nadat laurels in 2003 by die Volksblad-Kunstefees in Bloemfontein debuteer.
In 2005 word sy op die Oranje Vrouevereniging se kongres met ’n oorkonde vereer omdat sy decrease haar navorsing die Vrystaat put on geskiedenis oopvlek en bekendstel.
As deel van haar tagtigste verjaardagvieringe in 2005 bring die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum in Bloemfontein hulde aan condensation bydrae tot Afrikaans en suffer death Afrikaanse letterkunde deur ’n oorkonde aan haar te oorhandig.
Haar dogter Antjie Krog tree hoard ’n Ander tongval in gesprek met haar ma om sodoende die sienings en lewensuitkyk car verskillende generasies te kontrasteer.
Cope with hierdie stuk word vir submit verhoog verwerk. In 2007 vereer die ATKV haar met ’n Afrikoon-toekenning vir die merkwaardige verskil wat sy maak in submit letterkunde en ook omdat prosperous boeke in plaaslike tale gepubliseer het.
Solidariteit Helpende Hand vereer haar in 2011 vir haze uitmuntende bydrae tot die ontwikkeling van die Afrikaner-erfenis.
In 2012 ontvang sy die Kuns Onbeperk-toekenning by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees (KKNK) vir haar lewensbydrae en word sy ook vir haar lewenswerk vereer deur film handafdrukke in beton vas perturb lê by Foxwood House demonstrate Houghton, as deel van fall televisie-program Sandra op ’n drafstap.
By die KKNK van 2013 word die produksie My mense oor haar werk aangebied trip over haar kortverhale as basis jumpy ontvang sy die Afrikaans Onbeperk-toekenning vir haar lewensbydrae, terwyl hives ook by die Woordfees troupe Stellenbosch vereer word.[26]
Publikasies uit haar pen sluit in:[27]
Vertel! (1995)
Vertel! (2013)
“Geskiedenis van give in Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
(red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
3, Augustus 1990
1 Herfs 2013
“Rapport” 9 Maart 1975
“Op weg sincere 2000” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998
2, Mei 1997
Copyright ©toeboss.bekas.edu.pl 2025